Sự thật về những cây đàn Piano cơ đầu tiên trên thế giới

1. Tiền thân của đàn Piano cơ

1.1. Clavico clavecin

Clavico clavecin hay còn được gọi là Harpsichord, là loại nhạc cụ xuất hiện từ thế kỷ XV. Đó là một nhạc cụ có phím và dây, trong đó dây được gẩy bằng một mẩu lông quạ gắn ở cuối phím. Harpsichord có nhiều kiểu hình dáng và có thể có dạng giống như một chiếc đàn Piano cơ lớn

Nhược điểm của loại nhạc cụ này nằm ở không có khả năng phát tiếng to nhỏ theo độ mạnh nhẹ khi bấm của người chơi.
Clavico clavecin khá phổ biết trong vài thế kỷ từ khi xuất hiện  và được nhiều nhà soạn nhạc lừng danh thế giới sử dụng như J.S.Bach.

1.2. Clavichord

Clavichord xuất hiện từ thế kỷ XV Clavichord được sử dụng rộng rãi ở Tây Âu vào thời Phục hưng và ở Đức cho đến đầu thế kỉ 19, nhưng chỉ được coi như một nhạc cụ để học và chơi chứ ít khi dùng để sáng tác.

Cơ chế hoạt động của Clavichord khá đơn giản nhưng hiểu quả, Khi người chơi bấm vào phím, một mảnh kim loại bật lên và đập vào dây đàn. Mảnh kim loại còn có tác dụng như một thanh chặn dây, và nốt nhạc được ngân lên cho đến khi phím đàn được thả ra. Hệ thống đơn giản này giúp cho người đọc kiểm soát được cường độ và trường độ của âm thanh.

2. Người tạo ra “vua của các loại nhạc cụ” đầu tiên

2.1. Phiên bản đầu tiên

Vào năm 1709, người thợ chế tạo harpsichord người Ý Bartolomeo Cristofori chế tạo chiếc đàn Piano cơ đầu tiên trên thế giới gọi là piano et forte (nhẹ và mạnh). Ông đã tạo ra một bộ máy mà các búa gõ vào các dây, khác với đàn harpsichord là dùng quill (dụng cụ gảy đàn bằng ống lông) để gảy.

Bartolomeo Cristofori người tạo ra "Vua của nhạc cụ" đầu tiên

Cơ chế hoạt động mới lạ khi đánh phím đàn khiến cho búa tách rời khỏi phím một khi các nốt được đánh lên, và rồi chơi lại ở một vận tốc khác hẳn, làm thay đổi hẳn sự biểu cảm của chính các note đó.
Về cơ bản những chiếc đàn Piano cơ của ông chứa đựng rất nhiều nét giống với thiết kế của một cây đàn Clavecin. Nhưng điều tạo ra sự khác biệt chính là người chơi bấy giờ có thể chơi nhạc bằng việc nhấn vào bàn phím.

Khi các bản thiết kế piano của ông được xuất bản. Các nhà sản xuất như Gottfried Silbermann người Đức và học trò của ông là Christian Friederici và Johannes Zumpe bắt đầu phát triển Piano với vai trò là một nhạc cụ độc lập với Clavecin. Mặc dù lúc đầu không được ấn tượng cho lắm nhưng được J.S.Bach ủng hộ vì có lẽ  J.S. Bach có lẽ thích Clavichord, nhạc cụ mà ông đã quen chơi và cũng là nhạc cụ chơi dễ hơn. Âm nhạc bắt đầu được viết riêng cho Piano từ năm 1732 và kỷ nguyên của nó với vai trò một nhạc cụ dành cho biểu diễn bắt đầu.

 2.2. Những cải tiến

Trong những năm tiếp theo sự phát triển của Piano cổ điển chia thành hai hướng cơ bản:  Ở Anh, đàn Piano được thiết kế nặng hơn và phức tạp hơn. Ở Đức, một loại khác nhẹ hơn và cấu trúc đơn giản hơn được biết đến như một cây đàn xứ Vienna, được nhà sản xuất Johann Andreas Stein xây dựng, đó chính là những cây đàn mà Haydn, Mozart và Beethoven đã chơi và soạn nhạc trên đó.

Những chiếc đàn vuông có tiếng hơi yếu yếu và không thể so sánh được với chiếc Piano cơ lớn (kiểu có nắp rộng bản). Thêm vào đó, những chiếc đàn Piano cơ dạng đứng không có cơ cấu nhấc và búa của chúng không thể gõ vào dây một cách liên tục. Ngoài ra, búa đàn, làm bằng những mảnh gỗ nhỏ với một lớp da mỏng, đều cùng một kích thước dù chúng phải gõ lên những dây bass lớn nhất.

Nhược điểm của những nhạc cụ phím đầu tiên, bao gồm cả những cây đàn Piano cơ dạng đứng hay Piano cơ lớn đầu tiên, chính là sự yếu ớt trong âm thanh.  Để tăng âm, các dây phải dày hơn và bộ khung phải khoẻ hơn nữa, như thế có thể chịu được lực căng của dây đàn lớn hơn. Bộ khung của đàn Piano cơ ở thời kì đó thông thường được làm bằng gỗ, trở nên dày hơn và nặng hơn và thanh chằng chéo giúp nó kiên cố hơn.

Đến năm 1820, Thomas Allen thậm chí vẫn còn dùng các ống kim loại để giữ căng các dây, và một nhà sản xuất thành công người Anh là John Broadwood bắt đầu dùng các tấm bằng sắt để giữ cho chúng được căng lên.

Năm 1825, Alpheus Babcock sáng chế ra khung bằng gang và sau đó năm 1843, Jonas Chickering mới hoàn chỉnh cấu tạo và nhận được bằng sáng chế không lâu sau đó. Mặc dù vẫn có những tranh cãi rằng khung sắt ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng âm thanh, cuối cùng khung sắt vẫn được ủng hộ. .

Một sự phát triển đáng chú ý khác là việc chằng các dây, được phát triển bởi Henri Pape vào năm 1828 và Steinway cấp bằng sáng chế năm 1859, ông đã đặt các dây bass dài hơn lên cao hơn các dây kim, giúp cho các dây dài hơn ở trong hộp ngắn hơn và đặt các dây bass ở giữa qua một bảng cộng hưởng (soundboard) để có một sự hồi âm tốt hơn.

Cho đến ngày nay những chiếc đàn Piano cơ đã trở lên vô cùng phổ biến. Những nhà sản xuất đàn Piano cơ từ trước đến nay đều mong muốn cải tiến không ngừng hoàn thiện những sản phẩm đàn Piano cơ của mình và đem lại cho người sử dụng những sản phẩm tốt nhất.

Xem thêm Tại đây